Wo2Slachtoffers.nl

Berckel, van, dr., Karel Clemens

Geboortedatum:
19 augustus 1892 (Delft)
Overlijdensdatum:
5 september 1944 (Vught)
Begraven op:
Asputten Kamp Vught te Vught

Biografie

Woonde in Heerlen, Welterlaan 42. Zoon van notaris Willem Emilius van Berckel (6 oktober 1857 Delft - 23 januari 1917 Delft) en Paula Adelheid Driessen (21 december 1869 Bocholt, Duitsland - 10 november 1921 Delft). Huwde op 5 juli 1921 te Amsterdam met Eleonora Christina Laarman (26 maart 1899 Amsterdam - 31 december 1984 Lanaeken, België). In zijn studententijd in Amsterdam lid van het Corps, de Roomsch Katholieke Studenten Vereniging Sanctus Thomas Aquinas, het dispuut Vondel en de studentenroeivereniging Nereus. Chirurg aan het St. Jozefziekenhuis in Heerlen. Rooms-Katholiek. Lid verzet onder de schuilnaam Karel. Van Berckel behoorde tot de KP-Heerlen, de groep-Bongaerts en het Artsenverzet. Hij hielp, verzorgde en behandelde zo nodig gecrashte geallieerde piloten. Toen een arrestatiegolf de pilotenhulporganisatie-Bongaerts teisterde, bleef hij op vrije voeten en zette hij zijn illegale activiteiten voort in samenwerking met de KP-Heerlen. In zijn huis had hij al voor de oorlog onder het dak een geheime ruimte laten inrichten waar mensen enige tijd konden worden verborgen. Van Berckel, die reeds in het begin van de bezetting zijn verontwaardiging over de sterilisatie van joden uitte, huisvestte ook enkele joodse onderduikers. Hij verstrekte medische attesten, waardoor mensen, die in aanmerking kwamen voor de arbeidsinzet in Duitsland, in Nederland konden blijven. Daarnaast vertegenwoordigde hij het 'Medisch Contact', een illegale artsenorganisatie, die zich keerde tegen Duitse pogingen om de medische ethiek en praktijk naar hun hand te zetten. Hij zorgde ervoor dat de aan zijn hoofd gewond geraakte illegale werker Th. Cijns, die in de nacht van 23 op 24 april 1944 met allerlei belastende papieren op zak door landwachters was aangehouden en bij een vluchtpoging met zijn fiets in een afzetting van prikkeldraad was beland, zodanig werd verbonden dat hij een tijdje niet kon spreken. Toen Sipo-medewerker Richard Nitsch de verzetsman de volgende dag voor verhoor wilde ophalen, weigerde de medicus resoluut de patiënt te laten gaan. Bij een bevrijdingsactie wist Cijns later uit het ziekenhuis weg te komen. Voorts was Van Berckel betrokken bij het verspreiden van een paar landelijke illegale bladen en was hij medewerker van 'Het Vrije Volk'. Dat blad had tot doel, zo schrijft De Ondergrondse Pers 1940-1945, 'de bevolking van Zuid-Limburg, en vooral de mijnwerkers, immuun te maken tegen de officiële voorlichting via de legale pers.' Het is niet duidelijk hoe Van Berckels arrestatie tot stand is gekomen. Op 25 augustus 1944 werd hij om zes uur 's ochtends door Sipo-medewerker Hans Conrad aangehouden. Ruim anderhalve week hierna is hij samen met een kleine zestig medegedetineerden op de schietbaan bij Kamp Vught doodgeschoten. Van Berckel en zijn echtgenote zijn op 13 oktober 1989 door Yad Vashem als 'Rechtvaardigen onder de Volkeren' erkend. Beiden werd het Verzetsherdenkingskruis toegekend. Postuum kreeg Van Berckel een dankbetuiging van generaal Dwight Eisenhower voor de hulp aan de geallieerden. Om hem te eren is een portretbuste vervaardigd, die na de afbraak van het Sint-Jozefziekenhuis naar de hal van het nieuwe De Weverziekenhuis - nu het Atrium Heerlen - werd overgebracht. In Heerlen is verder de Dokter van Berckellaan naar hem vernoemd. Zijn naam wordt tevens vermeld op het monument op de fusilladeplaats en de herdenkingswand in het Nationaal Monument Kamp Vught. Zijn in Nijmegen rechten studerende dochter Charlotte, die ook heel actief in het verzet was, is eind 1943 bij de Spaanse grens opgepakt bij een poging om enkele geallieerde vliegers te laten ontsnappen. Zij kwam in mei 1944 in het vrouwenconcentratiekamp Ravensbrück terecht en wist de oorlog te overleven.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Bronnen

Informatie:
- OGS Gedenkboek 36 - Amersfoort, Vught, Westerbork, Oorlogsgravenstichting.
Fred Cammaert, Het Verborgen Front; Lydia R. Winkel (herzien door drs. Hans de Vries), De ondergrondse pers 1940-1945; Nationaal Monument Kamp Vught; W.A. Brug, Hun naam leeft voort...!; genealogieonline (stamboom Driessen); site wiewaswie.nl; site 4en5mei.nl.