Wo2Slachtoffers.nl

Borchers, Jan

Geboortedatum:
12 december 1918 (Gasselte)
Overlijdensdatum:
4 november 1944 (Musselkanaal)

Biografie

Woonde in Musselkanaal, A. H. van Swinderenstraat 24. Zoon van arbeider Geert Petrus Borchers (13 september 1895 Stadskanaal – 5 april 1974 Veendam) en Anna Ruben (29 augustus 1896 Musselkanaal). Gehuwd met Renske Akker. Scheepsjager. Nederlands Hervormd. Samen met zijn vader stal Jan Borchers in maart 1944 in Musselkanaal 400 kilogram vet van een vetsmelterij. Een garagehouder, die contact met SD-handlanger Johan Alssema (1*) en Helmuth Johann Schäper (2*) van het Scholtenhuis had, verried hen, waardoor ze na enkele maanden werden gearresteerd en bestraft. Toen zij weer op vrije voeten waren, kwamen ze er al snel achter, wie hen had verraden. Zij staken niet onder stoelen of banken dat zij wraak op de verrader zouden nemen. Deze kreeg het flink benauwd. Moeiteloos wist hij Alssema te overreden om vader en zoon opnieuw op te pakken. Zodoende kwamen de twee in een werkkamp terecht. Al na veertien dagen namen zij de benen en doken zij onder. Jan Borchers kwam in die periode in contact met medeonderduiker Wolter Krans (3*) en door de laatstgenoemde met het duo Pieter van der Leij en Catharina Lammers-Plaggenborg. Krans en Van der Leij dongen beiden naar Catharina's gunsten. De eerstgenoemde dolf het onderspit. Uiteindelijk zou deze rivaliteit de ondergang van Krans en zijn kompaan Borchers betekenen. Op 3 oktober 1944 deed mevrouw Lammers Alssema een briefje toekomen waarin zij onder meer meldde dat Krans en Borchers hoogstwaarschijnlijk de nacht zouden doorbrengen in Kavelingen, tussen Musselkanaal en Valthermond. De volgende ochtend was Alssema in alle vroegte met een groep Duitsers bij de schuur. In eerste instantie werd alleen de plek gevonden, waar het duo had geslapen. Na enkele uren wilde het gezelschap onverrichterzake naar Stadskanaal terugkeren. Juist op dat moment ontwaarde een van de Duitsers opeens twee vluchtende mannen. Direct werd het vuur op hen geopend. Krans viel dodelijk verwond neer. Borchers ging er zo snel mogelijk vandoor. Alssema reed snel met vier Duitsers naar Musselkanaal om de vluchteling bij het station op te vangen. Daar liep Borchers hen bijna in de armen. Tevergeefs probeerde hij nog weg te komen. Op de sommatie van Alssema om te blijven staan stak hij de armen omhoog. Hij zei dat hij zich overgaf en liep op de SD-medewerker toe. Toen beide mannen tegenover elkaar stonden, loste Alssema een schot, waardoor de ander neerviel. Postenführer Schendel schoot de gewonde Borchers korte tijd daarna een kogel in het voorhoofd. Begin 1949 legde het Bijzonder Gerechtshof Alssema de doodstraf op. Later kreeg hij gratie. Lammers-Plaggenborg en Van der Leii werden veroordeeld tot gevangenisstraffen van respectievelijk negen en zes jaar. Zie verder Krans, Wolter en Borchers Jacob.
(1*)Johan Alssema (8 december 1901 Helpman).
(2*)Helmuth Johann Schäper (30 oktober 1907 Münster, Duitsland)
(3*)Wolter Krans (29 mei 1911 Musselkanaal).

Met zijn broer Jacob begraven op de Algemene Begraafplaats in Musselkanaal, 3e klasse, vak 3, rij F, grafnummer 7/8.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Bronnen

Informatie:
Hans Onderwater, Mobilisatie, collaboratie, liberatie: de jaren 1938-1948 in Stadskanaal, Drukkerij Roorda, 1977; site Alle Groningers/site wiewaswie.nl (waaronder overlijdensakte 173/1944 gemeente Onstwedde); overlijdensadvertentie Nieuwsblad van het Noorden, 6 april 1974, site dekrantvantoen.nl; Rechtbankverslagen in het Nieuwsblad van het Noorden op site delpher.nl: – Alssema voor het Hof, 20 november 1948; – De zaak-Alssema aangehouden, 23 november 1948; – 'De nachtmerrie der Veenkoloniën'. Duitsers hadden soms medelijden, 'Alssema nooit', 22 november 1948; – Doodstraf tegen Alssema geëist. Nader psychisch onderzoek gelast, 6 december 1948; – Maandag komt Alssema weer voor het Hof, 12 januari 1949; – Johan Alssema, hoewel nerveus, normaal. Doodstraf-eis gehandhaafd, 17 januari 1949; – Johan Alssema ter dood veroordeeld, 31 januari 1949; – Alssema in cassatie, 9 februari 1949; zaak-Van der Lei en Plaggenborg: – De moord op onderduikers te Valthermond. Straffen 9 en 6 jaar; 26 april 1948.